Psyche

Hoe we soepel overeind blijven bij tegenslag

Omgaan met tegenslag is een kunst op zich. En omdat we er allemaal mee te maken krijgen, kunnen we ons die levenskunst maar beter eigen maken. Wat doe je als je problemen hebt op je werk of in de familie? Wanneer je ziek bent of iemand verliest? Veerkracht is het toverwoord. Mentale veerkracht houdt ons soepel overeind bij de indringendste ervaringen. We kunnen er volgens wetenschappers zelfs door groeien. Zij doen inmiddels volop psychologisch onderzoek naar deze menselijke eigenschap.
Mentale veerkracht versterken
Eigenlijk weten we het wel. Gezond leven door voldoende slaap, beweging en goede voeding zorgt dat we fit blijven. Deze leefstijl vormt een stevige basis voor mentale veerkracht. Je goed voelen is één van de zes cruciale factoren om die te versterken. Tevreden zijn met je leven en optimisme helpen ook, maar nog belangrijker is op eigen kracht je weg vinden. Kun je omgaan met veranderingen die we vaak niet in de hand hebben en bezit je de vaardigheden om dát op te lossen waar we wel grip op hebben? Je geliefde krijg je niet terug als die je definitief heeft verlaten. Maar er is veel wat je kunt doen om jezelf daarna uit het slop te trekken. En natuurlijk gaat dat makkelijker als je jezelf op waarde schat en je gesteund wordt door mensen om je heen. Zo zijn deze zes factoren voor mentale veerkracht nauw met elkaar verbonden.
Veerkracht kun je ontwikkelen
En juist in een steeds vluchtiger wereld vol onzekerheden kunnen we veerkracht goed gebruiken, zegt de Amerikaanse neuropsycholoog Rick Hanson. Die gaat volgens hem om meer dan je meest miserabele dag ooit overleven. “Veerkracht heb je nodig om te bloeien in het alledaagse leven. Denk aan je kinderen opvoeden, je werk doen, omgaan met stress en kwesties met anderen oplossen. Veerkracht zorgt ervoor dat we iedere dag weer doorgaan. Het goede nieuws is dat we deze kracht kunnen ontwikkelen.”

Een gezonde leefstijl vormt de basis voor mentale veerkracht, maar nog belangrijker is op eigen kracht je weg vinden

Zo tonen anderen veerkracht
Mentale veerkracht versterk je door te doen. Zo bestrijdt de Dalai Lama zijn dagelijkse zorgen en angsten bewust met positieve gedachten, vertelt hij in het boek De kunst van het geluk. Hoe doen anderen dichter bij huis dat, bijvoorbeeld na een ingrijpende gebeurtenis? Erik (49) is al twintig jaar vanaf zijn borst verlamd. Dat belet hem niet om fanatiek te sporten. Als voormalig windsurfer gaat hij zelfs strandzeilen. Eelke (38) was ernstig ziek van de ziekte van Crohn en kreeg een stoma. Zijn hoogzwangere vrouw Lobke stond hem bij en beviel uiteindelijk van hun eerste kind met een keizersnede. Ze herstelden tegelijkertijd van een buikwond. Eerder al had Lobke haar droom moeten opgeven om voor een ontwikkelingsorganisatie in Zuidoost-Azië te werken. Zij en Eelke waren beiden aangenomen, maar konden niet vertrekken door Eelkes medicatie die niet samenging met de inentingen voor hun verblijf. Ze kwamen er samen sterker uit.
De veerkracht van Kevin en Rocco
En dan Kevin (39). Hij overleefde ternauwernood lymfeklierkanker en kreeg vervolgens te horen dat hij leed aan de ongeneeslijke en progressieve spierziekte ALS. “Wat er ook gebeurt,” zei hij, “ik wil er maximaal voor gaan.” Zeven jaar na deze diagnose zit hij er volgens zijn vrouw Wendy nog altijd nooit doorheen. “Als Kevin zijn hoofd niet laat hangen, wie zijn wij dan om dat wel te doen?” Rocco Cavallaro (66) haalt zijn kracht en energie uit muziek. “Toen ik met darmkanker in het ziekenhuis lag, heb ik gewoon gitaar gespeeld. Vanuit mijn bed, voor de andere patiënten op zaal.” Voor deze van origine Italiaanse muzikant is muziek net als ademen. Hij kán niet zonder.
Je kunt meer aan dan de je denkt
Tegenslag is uiteindelijk niet te voorkomen. Maar de mentale veerkracht van Erik, Eelke, Kevin en Rocco laten zien dat we als mens meer aankunnen dan we soms denken. Hoe toon jij jouw veerkracht? Vertel het ons!