Handige instructievideo’s
Bekijk eens de instructievideo’s in ons kenniscentrum. Daar laten wij stap voor stap zien hoe je onze verschillende hulpmiddelen en verzorgingsmaterialen optimaal gebruikt.
Welke materialen heb ik nodig om mijn stoma te verzorgen?
Een goede voorbereiding is het halve werk – ook bij de dagelijkse verzorging van je stoma. Zorg dat je de volgende materialen bij de hand hebt :
- Reinigingsgaasjes (nat én droog)
- Afvalzakje
- Mal + pen om de maat van de stoma op huidplaat af te tekenen (als deze niet is voorgestanst)
- Stomamateriaal
- Stomaschaar
Het is raadzaam om tijdig je stomamateriaal te bestellen. Zo voorkom je dat je zonder materiaal zit.
Tips om een stoma te verzorgen
- Verzorg je stoma op een moment dat hij het minst productief is. Dit moment kun je zelf het beste inschatten.
- Neem de tijd om je stoma te verzorgen. Als je dit gehaast doet, is er een kans dat je de huidplak eerder moet vervangen. Bijvoorbeeld doordat hij niet goed hecht aan de huid en er daardoor ontlasting of urine onder de plak komt.
- Wees secuur met het knippen van de opening in het eendelig materiaal. Het zou zonde zijn als je per ongeluk een gaatje in het stomazakje prikt.
- Wees oplettend qua veranderingen rondom je stoma of lekkages. Bekijk elke keer de huid rondom de stoma goed, evenals de plak die je eraf haalt. Is de plak aangetast bij de opening? Of is er ontlasting of urine onderdoor gelopen? Zo ja, hoe komt dit?
- Controleer geregeld of de mal van de stoma nog klopt. Het rondje in de plak moet je 1 tot 2 millimeter groter knippen dan de omvang van de stoma. Bij een colostoma mag dit ietsje groter zijn.
- Leg tijdens de verzorging de huidplak alvast op een warme plek om op te warmen. Bijvoorbeeld onder je kleding.
- Druk als je klaar bent de huidplak zeker 30 seconden aan met de hand – zodoende heeft deze goed de tijd om te hechten.
Aanbrenginstructies eendelig opvangsysteem
Bij het eendelig opvangsysteem plak je het zakje met kleeflaag rechtstreeks op de huid rond de stoma. Het zakje voor een colostoma is gesloten. Bij een ileostoma is het zakje aan de onderkant open en wordt met een clip of klittenbandsluiting gesloten. Bij de urostoma is het zakje aan de onderkant met een kraantje afgesloten.
Legen van het ileo- of urozakje
Leeg het zakje als het voor een deel gevuld is in de wc. Je kunt daarbij half op de wc zitten en het zakje zijdelings in de toiletpot legen. Ook kun je normaal op de wc zitten en het zakje tussen de benen door legen. De enige benodigdheden hierbij is toiletpapier (je kunt kraanwater gebruiken).
Instructie
- Houd de opening (de onderkant) van het zakje omhoog en open de klittenband, de sluitclip (ileostoma) of het kraantje (urostoma).
- Hang de opening van het zakje naar beneden. Leeg de inhoud van het zakje in de wc.
- Maak de binnenkant van de opening van het zakje schoon met toiletpapier (alleen bij ileostoma).
- Maak de opening vervolgens droog met toiletpapier.
- Sluit het opvangzakje weer af.
Aanbrengen nieuw opvangzakje
Dagelijks kun je een nieuw opvangzakje aanbrengen. Het verschonen gaat als volgt:
Benodigdheden
- Stoma opvangzakje
- Malletje, schaar en pen (als de huidplaat niet op maat geleverd is)
- Droge en natte gazen (je kunt kraanwater gebruiken)
- Afvalzakje
Instructies
- Verwijder het oude opvangzakje. Werk van boven naar beneden. Maak aan de bovenkant eerst een klein stukje van de kleeflaag los. Houd dit vervolgens met je één hand vast en duw met de andere hand zo op de huid, dat het opvangsysteem loskomt van de buik.
- Dek de stoma af met een nat gaasje.
- Vouw het zakje naar binnen toe dubbel en deponeer het in het afvalzakje. Als je (bij de ileostoma) de sluitclip afspoelt, kun je deze weer opnieuw gebruiken.
- Reinig de huid en de stoma met natte gazen.
- Droog de huid rond de stoma met een droog gaasje.
- Verwijder het beschermpapier van de kleeflaag van het nieuwe stomamateriaal.
- Trek de huid van de buik strak.
- Vouw het zakje voor de helft naar buiten toe. Breng het vervolgens rondom de stoma aan. Als je het zakje dubbelvouwt kun je goed zien of de huidplaat onder tegen de stoma passend wordt aangebracht.
- Druk alles goed aan en controleer of het opvangsysteem goed vast zit.
- Sluit het zakje aan de onderkant met behulp van het kraantje (urostoma), de sluitclip of het klittenband.
Aanbrenginstructie tweedelig opvangsysteem
Een tweedelig opvangsysteem bestaat uit een huidplaat met losse verwisselbare zakjes. Deze zakjes worden niet rechtstreeks op de huid geplakt, maar aan de huidplaat bevestigd. Het zakje voor het colostoma is gesloten aan de onderzijde. Het zakje voor het ileostoma is open aan de onderkant en kun je sluiten met klittenband of sluitclip. Het zakje voor het urostoma heeft een kraantje. De huidplaat vervang je in principe 2 tot 3 keer per week. Het zakje vervang je elke dag.
Benodigdheden
- Huidplaat en opvangzakje met eventueel een afsluitclip
- Malletje, schaar en pen (als de huidplaat niet op maat is)
- Droge en natte gazen (je kunt kraanwater gebruiken)
- Afvalzakje
- Handdoek
Instructies
- Knip zo nodig de nieuwe huidplaat op maat met het malletje. Verwarm de huidplaat voor, door wrijven of een poos op de huid te leggen.
- Verwijder de oude huidplaat. Werk daarbij van boven naar beneden. Maak aan de bovenkant eerst een klein stukje van de kleeflaag los. Houd dit vervolgens met één hand vast en duw met de andere hand zo op de huid, dat de huidplaat loskomt van je buik. Deponeer de oude huidplaat in het afvalzakje.
Let op: bij gebruik van een sluitclip, dien je deze te verwijderen voordat je plak en zakje weggooit. - Dek de stoma af met een nat gaasje.
- Reinig de huid en stoma met natte gazen. Gebruik geen zeep.
- Droog de huid rond de stoma met een droog gaasje of doekje.
- Verwijder het beschermpapier van de kleeflaag van de huidplaat.
- Trek met één hand de huid van de buik strak en plak de huidplaat rond de stoma.
- Druk alles vervolgens goed aan, vooral rondom de stoma.
- Bevestig het zakje daarna op de huidplaat en controleer of dit goed vast zit.
- Sluit het zakje aan de onderkant met behulp van het kraantje (urostoma), de sluitclip of het klittenband.
Aanbrengen nieuw zakje
Je kunt dagelijks een nieuw opvangzakje aanbrengen.
Benodigdheden
- Opvangzakje
- Droge en natte gazen (je kunt kraanwater gebruiken)
- Afvalzakje
- Natte wattenstokjes (optioneel)
Instructie
- Verwijder na legen van het zakje van de huidplaat en vouw dit naar binnen toe dubbel. Deponeer het vervolgens in het afvalzakje. Als je de sluitclip afspoelt, kun je deze weer opnieuw gebruiken.
- Dek de stoma af met een nat gaasje.
- Reinig de stoma en de ring op de huidplaat met een nat gaasje en zo nodig met een wattenstokje. Let erop dat ook de buitenkant van de ring goed schoon is.
- Bevestig het zakje op de huidplaat en controleer of dit goed vastzit.
- Sluit het zakje aan de onderkant met het kraantje (urostoma), de sluitclip of het klittenband.
Legen van het zakje tweedelig systeem
Leeg het zakje als het voor een deel gevuld is in de wc. Je kunt daarbij half op de wc zitten en het zakje zijdelings in de toiletpot legen. Ook kun je normaal op de wc zitten en het zakje tussen de benen door legen.
Instructie
- Houd de opening (de onderkant) van het zakje omhoog en open de klittenband, de sluitclip of het kraantje.
- Hang de opening van het zakje vervolgens naar beneden en laat de inhoud van het zakje in de wc lopen.
- Maak de binnenkant van de opening van het zakje schoon met toiletpapier.
- Maak de opening vervolgens droog met toiletpapier.
- Sluit het opvangzakje weer af.
Colostoma
De verzorging van een colostoma is ongeveer gelijk aan die van een ileostoma. Over het algemeen is de zorg iets gemakkelijker, vooral omdat de stoma minder frequent produceert. Een colostomazakje kun je niet legen, aangezien het een dicht zakje is. Doe het zakje met inhoud en al in een wegwerpzakje en deponeer het bij het restafval.
Koolstoffilter afplakken
Alle zakjes voor een colostoma en ileostoma hebben een koolstoffilter om bolling van het zakje door gasvorming tegen te gaan. Als er stickers bij de stomazakjes zitten, kun je de filter hiermee afplakken als je gaat zwemmen of in bad gaat. De werking van deze filter gaat verloren als deze nat wordt.
