Bezig baasje - MediReva

Stoma

“Elke dag is een geschenk, ook mét een stoma”

Gepubliceerd op 17 april 2020 Leo Markink (89) mag dan op leeftijd zijn, hij staat nog middenin het leven. Toen hij vier jaar geleden hoorde dat hij een urinestoma kreeg, was dat geen grote klap. De oud-werktuigbouwkundige besloot meteen: ik doe de verzorging zelf. En dat lukt hem nog steeds.

“Een paar weken geleden zat ik in de wachtruimte van de fysiotherapiepraktijk toen een paar oudere dames aan me vroegen waarom ik eigenlijk elke week therapie heb. Toen ik vertelde dat dat komt omdat ik onder andere een urinestoma heb, waren ze nieuwsgierig hoe die dan werkt. Daarop heb ik hem gewoon laten zien. Waarom niet? Mijn stoma hoort nu eenmaal bij mij. Ik heb er een, omdat ik ziek ben geweest. Het is wat het is. En mijn stoma heeft in feite mijn leven gered. Ik begin er tegen anderen niet uit mezelf over, maar als het ter sprake komt en ze er iets over willen weten, praat ik er zonder schroom over. Ik snap eerlijk gezegd niet waarom dat taboe zou moeten zijn. Het is voor zo veel mensen een goede oplossing. Ook voor mij.”

Eruit die blaas
“Ik ben in totaal twaalf keer behandeld voor blaaskanker. Na de laatste behandeling in 2015 was de arts duidelijk: als hij nog een keer kwaadaardige cellen zou wegnemen, zou hij misschien door mijn blaaswand gaan en had ik kans dat de kanker zou uitzaaien. Dus had ik drie keuzes: óf niks doen, waardoor de kanker zeker zou winnen, óf chemotherapie proberen met een onzekere uitkomst, óf mijn blaas laten verwijderen en een urinestoma laten plaatsen, waardoor de ziekte in één klap weg zou zijn. Mijn zoon en ik keken elkaar aan en zeiden vrijwel meteen: ‘Dan maar die blaas eruit.’ Natuurlijk was het een tegenvaller dat ik moest worden geopereerd, maar ik heb geen seconde getwijfeld aan die keuze. Want met een urinestoma valt goed te leven. Het vergt vooral routine en discipline, maar afgezien daarvan zou een stoma niet veel impact hebben op mijn levenskwaliteit.”

‘U lijkt wel een adhd’er, zo veel vragen stelt u, zei ze’

Alles willen weten
“Al voor de operatie besloot ik: ik verzorg mijn urinestoma straks zelf. Thuiszorg kan dat ook voor je doen, maar ik wil niet afhankelijk zijn van hulp. Bovendien: als zij het druk hebben, kan het zomaar zijn dat je uren zit te wachten. Dat wil ik niet. Uiteindelijk heb ík besloten voor een stoma te gaan, dus wil ík die ook verzorgen.
Toen ik na de operatie revalideerde in het Borsthuis in Hengelo en de verpleegkundigen daar me lieten zien hoe een urostoma werkt en hoe die moet worden verzorgd, zat ik er bovenop. Ik wilde alles weten. ‘Waarom moet er poeder onder die plakker? Wat nu als dit of dat misgaat? En waarom doe je dat zo, dat kan toch makkelijker?’ Op een gegeven moment zei een van de verpleegkundigen: ‘Het lijkt wel alsof u ADHD hebt, zo veel vragen stelt u.’ Dat kan zo zijn, maar ik wilde gewoon alles weten, zodat ik thuis volledig zelfstandig kon blijven functioneren. Ik ben dan 89 en heb een stoma, maar verder ben ik gezond, dus ik kan die verzorging hartstikke goed zelf aan, míts ik weet hoe alles in elkaar steekt.”

‘Stond ik op de Chinese Muur de stoma van mijn vrouw te verschonen’

Verschonen op de Chinese Muur
“Ik moet zeggen: het scheelt dat ik al wat ‘stoma-ervaring’ had. In 2013 is mijn vrouw overleden. Zij had al een tijdlang dunne darmkanker en kreeg op een gegeven moment een darmstoma. In eerste instantie zag ze dat niet zitten, maar ik heb meteen gezegd: ‘Dat hoeft ons leven niet te veranderen. Ik verzorg hem, zodat we nog steeds samen eropuit kunnen en kunnen reizen.’ Dat laatste was iets wat we graag deden en omdat onze dochter is getrouwd met een diplomaat, bezochten we haar geregeld over de hele wereld. En zo kwam het dus ook dat ik een aantal jaar geleden op de Chinese Muur haar stoma verschoonde. Die Chinezen stonden wel even te kijken, haha! Ik nam het tasje met stomamaterialen overal mee naartoe en dat ging prima.”

Routine en discipline
“Door mijn vrouws stoma wist ik al: wil je de verzorging voor eigen rekening nemen, dan is het vooral belangrijk een goede routine te vinden en de discipline te hebben áltijd dezelfde stappen aan te houden. Ik doe dat door ’s ochtends al de spullen klaar te leggen die ik die avond nodig heb en omgekeerd. Zo weet ik zeker dat ik niet misgrijp en met een handdoek op de stoma mijn kamer door moet lopen om iets te zoeken. Mijn urostoma bestaat uit een tweedelig kliksysteem: de ene dag verschoon ik de plak en het zakje, de andere dag alleen het zakje. Dat kost me dagelijks ongeveer een uurtje. Inmiddels is het een routinewerkje, maar het blijft belangrijk het wel secuur te doen. Daarom noteer ik altijd keurig in mijn agenda wat ik welke dag moet verschonen en ben ik zo precies met het klaarleggen van alle materialen. En mocht het een keer misgaan, dan kan ik alsnog de thuiszorg bellen.”

Elke dag is een geschenk
“Mijn urinestoma heeft niet veel impact op mijn leven. Vlak na de operatie had ik een kleine dip. Toen dacht ik even: wat een gedoe. Bovendien werd ik nog flink ziek door een longontsteking. Maar al vrij snel heb ik toen tegen mezelf gezegd: ‘Leo, doe niet zo moeilijk, want daar heb je alleen jezelf maar mee. Elke dag is een geschenk.’ En zo zie ik het nog steeds. Ik heb een prachtig leven en kan nog veel mooie dingen doen. Vorige week ben ik bijvoorbeeld teruggekomen van een tiendaagse reis naar Tunesië. Samen met mijn ene dochter heb ik daar mijn andere dochter opgezocht. De reis ging uitstekend en eenmaal daar was het even zoeken naar mijn routine – simpelweg omdat ik op een andere plek was –, maar die had ik snel weer gevonden. Het is heel fijn dat ik die reizen nog kan maken met mijn kinderen.”

‘Sinds het overlijden van mijn vrouw woon ik alleen, maar ik voel me niet eenzaam’

Een balletje slaan
“Maar ook thuis geniet ik. Sinds het overlijden van mijn vrouw woon ik alleen, maar ik voel me niet eenzaam. Als het weer een beetje meezit, spring ik op mijn e-bike of sla een balletje op de golfbaan. Bovendien maak ik elke dag een wandeling van minimaal een uur. Daarnaast onderneem ik veel met mijn zoon en dochter. Mijn uroloog heeft weleens gezegd dat het met een stoma extra belangrijk is om actief en fit te blijven, dus daar doe ik mijn best voor. Vlak na mijn operatie woog ik nog maar 62 kilo, inmiddels zit ik weer bijna op mijn oude gewicht van 75 kilo. Ik ben op leeftijd, maar voel me goed, mede dankzij de keuze van vier jaar geleden om voor een urinestoma te gaan, want wie weet hoe het anders had afgelopen. Ik kan tegen anderen alleen maar zeggen: laat je niet afschrikken door het woord stoma, want het leven is minstens zo mooi mét.”

“Elke dag is een geschenk, ook mét een stoma”

‘U lijkt wel een adhd’er, zo veel vragen stelt u, zei ze’

‘Stond ik op de Chinese Muur de stoma van mijn vrouw te verschonen’

‘Sinds het overlijden van mijn vrouw woon ik alleen, maar ik voel me niet eenzaam’

Gerelateerde verhalen