Incontinentie en de werking van de blaas

De blaas is een spier en dient als opslagfunctie. Urine die in de nieren wordt geproduceerd, komt met kleine beetjes in de blaas. De blaasspier rekt langzaam uit en de gevoelszenuwen in de blaaswand geven tijdig een seintje aan de hersenen. Eerst voel je een lichte aandrang, die meestal nog is te onderdrukken. Maar naarmate de blaas voller wordt, wordt het signaal sterker en zul je bij een vulling van 300-500 ml moeten gaan plassen. Gemiddeld plast een mens vijf keer per 24 uur.

Bij incontinentie heb je problemen om je plas op te houden. Je blaas werkt niet zoals het zou moeten. Incontinentie is altijd het gevolg van een aandoening en geen ziekte op zichzelf. Wanneer je last hebt van urineverlies, raden we je te allen tijde aan contact op te nemen met je huisarts. Deze kan achterhalen wat de oorzaak is en/of doorverwijzen naar een specialist.

Wat zijn de oorzaken van urine-incontinentie?

  • Verzwakte bekkenbodemspieren
  • Neurologische aandoeningen
  • Operatieve ingrepen in de onderbuik
  • Overige oorzaken

Verzwakte bekkenbodemspieren
Een verslapping van de bekkenbodemspieren kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld door een bevalling, een te hoog lichaamsgewicht, hormonale veranderingen door de menopauze of gynaecologische operaties. Doordat de bekkenbodemspieren niet goed kan worden aangespannen, sluit de blaas niet goed af. Hierdoor kun je bij drukverhoging in de buik (hoesten, niezen, persen, bukken of sporten bijvoorbeeld) urine verliezen.

Neurologische aandoeningen
Zenuwen sturen de spieren van je bekkenbodem, blaas en sluitspieren aan. Door de samenwerking van deze spieren houd je normaal gesproken urine op. Aantasting van de zenuwen verstoort de werking van deze spieren. Dit kan bijvoorbeeld door vaatafwijkingen, rughernia en aangeboren afwijkingen of een dwarslaesie. Dit kan leiden tot incontinentie. Vaak komt de plas al zonder dat de blaas vol is en zonder dat tevoren aandrang is gevoeld.

Bij sommige aandoeningen zoals MS, Parkinson, of na een herseninfarct- of bloeding wordt de prikkel vanuit de hersenen niet (goed) doorgegeven. Hierdoor krijgt men dus geen signaal meer te plassen.

Operatieve ingrepen aan de buik
Bij een urologische operatie, gynaecologische operatie of een andere operatie in de onderbuik kan het gebeuren dat er zenuwen beschadigd raken. Dit leidt soms tot incontinentie. Ook bij gedeeltelijke of het volledig verwijderen van de baarmoeder kan het gebeuren dat er incontinentie ontstaat.

Overige oorzaken

  • Medicijngebruik
    Medicijnengebruik doet urineverlies soms toenemen. Door plastabletten kun je in korte tijd veel extra urine produceren. Bij kalmerende middelen herken je de aandrang soms niet op tijd. Ook kan urineverlies een bijwerking zijn bij het gebruik van bepaalde antidepressiva.
  • Vergrote prostaat
    Incontinentie kan bij mannen ook ontstaan door een vergrote prostaat. De prostaat drukt de plasbuis gedeeltelijk dicht, waardoor niet goed kan worden uitgeplast. Zo blijft er steeds meer urine in de blaas achter met een volle en overrekte blaas tot gevolg die overloopt.
  • Urineweginfecties, bestralingen, tumoren en neurologische afwijkingen
    Een te kleine blaascapaciteit – bijvoorbeeld door bestralingen in de onderbuik en urineweginfecties – kan zorgen dat je een veelvuldige aandrang hebt om te plassen. Met als gevolg een overactieve blaas. Als de blaas overactief is, trekt deze ongewild samen bij kleine prikkels. De ongewenste samentrekkingen veroorzaken zo’n hoge druk in de blaas, dat het afsluitmechanisme van de blaas de urine niet meer kan tegenhouden. Het gevolg: je verliest urine. Een blaasontsteking is de bekendste oorzaak van een overactieve blaas. Andere oorzaken zijn: blaaspijnsyndroom (interstitiële cystitis), bestraling van het bekken, blaastumoren, blaasstenen en neurologische afwijkingen.