Vasten als diabeet: “Met het mentale deel ben ik zoet genoeg”
3
Het is ramadan en dus vasten miljoenen moslims. Maar wat als je moslim bent én diabeet? Anouar Ibn el Kadi (24) heeft diabetes type 1. Hoe rijmt hij Suikerfeest met suikerziekte? Van zijn oma’s honingkoekjes blijft hij in elk geval af. “Als ik daarvan eet, kan ik direct heel de apotheek verlossen van insuline.”
De kraan leegdrinken
“In de zomervakantie van 2004 was ik met mijn ouders bij mijn opa en oma in Den Haag geweest. Ik was 9. Op de weg terug naar huis kreeg ik plotseling ontzettende dorst. Ik heb alle vloeistoffen binnen handbereik opgedronken. Eenmaal thuis probeerde ik de kraan leeg te drinken, zo’n dorst had ik! Mijn moeder is al heel lang diabetes type 1-patiënt en vermoedde het meteen… Als kind wist ik niet wat er met me gebeurde. Ik was moe, viel veel af, en als kinderen vroegen of ik meeging naar de speeltuin zei ik nee. Het besef dat ik ziek was kwam pas toen we bij de huisarts zaten. Hij zei: ‘Nou, jongen, jij hebt diabetes en er zullen dingen zijn die je vanaf nu niet meer kunt doen.’ Toen pas begon ik te huilen.”
Ramadan als diabeet
“Met sommige dingen kan ik dus niet meedoen. Maar met de ramadan wél. Behalve aan het vasten zelf, dus niet eten en drinken van zonsopgang tot zonsondergang. Dat is echt onmogelijk voor mij. Als ik het wel zou doen, dan zouden mijn bloedsuikers compleet ontregeld raken. Het is dus praktisch totaal onmogelijk. Mijn dagen zien er nu redelijk hetzelfde uit als normaal, inclusief de maaltijden. Maar juist daardoor besef ik dat de ramadan een mentaal component heeft. Het is een tijd om je meer te verdiepen in het geloof, maar ook om te beseffen wat het leed is van arme mensen die zich geen voedsel kunnen veroorloven Het is de bedoeling om in deze maand spiritueel en lichamelijk gereinigd te worden en verleidingen te weerstaan. Ik werd vanochtend op de fiets bijvoorbeeld bijna aangereden door iemand die met zijn mobiel bezig was. Normaal zou ik iets roepen, klootzak, kijk uit, of zo. Nu dacht ik: oké, rustig, ik zeg niets. Tijdens de ramadan moet je jezelf onthouden van dingen die slecht zijn. Met dat mentale deel ben ik zoet genoeg.”
Vrijstelling van vasten
“Mijn tante zet meteen eten voor mijn neus neer als ik tijdens de ramadan langskom. Ik pak het dan op en ga in een hoekje eten. Ik wil anderen niet in verleiding brengen natuurlijk. Daar ben ik heel principieel in. Ik eet nu als moslim zelf ook niet buiten: ik ga niet naar de snackbar, ik kauw geen kauwgom op straat en als ik op de universiteit ben eet ik mijn brood niet in de kantine op. Niet dat ik me schaam omdat ik wel gewoon moet eten. Moslims zijn hartstikke begripvol. Als ik zeg dat ik suikerziekte heb, begrijpt iedereen dat. Zonder uitzondering. Dat is altijd al zo geweest. Het is namelijk een islamitische basisregel: een zwangere vrouw mag niet vasten, iemand die ziek is of te oud ook niet. Ik heb dus vrijstelling, daarom kan ik me onmogelijk schamen. Mijn ziekte is van God gegeven. Het is mijn beproeving.”
Eigen lichaam schade toebrengen
“Als je niet kunt vasten, moet je iemand ‘voeden’ door elke dag dat je niet vast een bedrag te doneren. Dat schenk je aan een goed doel of verdeel je over mensen die het nodig hebben. Prachtig toch? Dit past bij het spirituele. Er zijn natuurlijk ook altijd diabeten die toch vasten. Mijn oma heeft bijvoorbeeld sinds een paar jaar diabetes type 2. Zij vast omdat ze het zo gewend is, zelfs als ze er doodziek van wordt. Ik zie dat vaker bij oudere mensen. Die zijn toch wat koppiger hè? Ze moeten het zelf weten, maar als je een vrijstelling hebt, moet je eigenlijk niet vasten. Je brengt je eigen lichaam schade toe. Dat is in de Islam eigenlijk verboden – vandaar dat moslims bijvoorbeeld geen alcohol mogen drinken. Ik zeg dat ook tegen mijn oma, maar dan krijg ik juist een preek van haar, haha. Ik mis nog wat autoriteit, geloof ik.”
Honingkoekjes van een oma met diabetes
“Als het straks Suikerfeest is, doe ik gewoon hartstikke mee. Ik ga ’s ochtends naar de moskee en daarna langs alle familie. Heel gezellig. Het enige wat ik écht moet doen is ietsje meer opletten op de zoetigheden. Of ik iets moet laten staan? Nou en of! Mijn oma zet meestal honingkoekjes op tafel, chebakia. Daar zit zoveel suiker in! Als ik daarvan eet, kan ik direct heel de apotheek verlossen van insuline, haha.”
