“Revalideren is leren, zegt men vaak. Maar wat dit betekent voor je revalidatietraject en je voorbereiding op het moment dat je het revalidatiecentrum verlaat? Daar hoor je niet zoveel over. Ook toen ik zelf nog in de revalidatie werkte, had ik niet echt door wat de impact van een beperking of aandoening is op het dagelijks leven. Op de persoon zelf, laat staan zijn omgeving. Tot ik ruim twintig jaar geleden mijn zwager ontmoette, die sinds zijn achttiende een hoge dwarslaesie heeft. Het triggerde iets in me. Ik kreeg een inkijkje in zijn leven en zijn gezin, de praktijk van leven in een rolstoel. Inclusief twee jonge kinderen die er eigenlijk geen boodschap aan hadden dat hun vader in een rolstoel zat. Van heel dichtbij zag ik waar je dan tegenaan loopt. Dat revalideren niet stopt zodra je de deur uitloopt van het revalidatiecentrum. In tegendeel: dan begint het pas. Er kan nog zoveel beter.”

Chronische beperking is chronisch leerproces

“Om mensen met een beperking thuis op weg te helpen, hebben mijn man en ik zo’n tien geleden het bedrijf Rehab Academy opgericht. Zo hopen we het zwarte gat te dichten nádat iemand het revalidatiecentrum verlaat. Ook trainen we mensen om onafhankelijk van (zorg)professionals hun leven in te richten. Wat mij is opgevallen: mensen krijgen allerlei adviezen mee vanuit de revalidatie, maar men blijft daar vaak letterlijk tientallen jaren in hangen. Want ‘dat is me ooit eens zo geadviseerd’. Maar de maatschappij en materialen veranderen, net als jijzelf. Dus het is heel belangrijk om kritisch te zijn en continu mee te bewegen. Jezelf tegen het licht te houden en continu blijven leren. Want het ding is: in het revalidatiecentrum mag het dan misschien draaien om het zorgproces, maar leven met een chronische beperking is eigenlijk vooral een leerproces.”

Revalideren vraagt om andere mindset

“Het ding met dat leerproces is: je kunt niet leren als je niet bewust bent van hoe je het doet. Wat werkt, wat niet bevalt en wat anders kan. Oftewel: continu reflecteren op wat je doet. Want uiteindelijk leer je het meeste als je zélf gaat doen en terugblikken. Hoe was je eerste vakantie in je rolstoel, hoe gaat het op je werk? Wat het ook is: mensen hebben vaak een bepaald beeld bij revalideren. Maar het gaat veel verder dan mobiliteit en bijvoorbeeld opnieuw leren lopen; revalideren gaat zeker ook om identiteit. Jezelf in de spiegel aan durven kijken. Wie ben ik nu, waarvoor kom ik mijn bed uit? Hoe sta je in het leven en wat voor impact heeft de beperking daarop? Soms kan dat een harde spiegel zijn. Was je leven al oké? Deed je al wat je wilde, maar moet je nu vooral andere manieren leren om hetzelfde te kunnen blijven doen? Of was in den beginsel je leven al niet naar genoegen? Je mindset en identiteit onder de loep nemen is een essentieel onderdeel van revalideren.”

Je staat niet alleen

“Toegegeven: revalideren en weer meedoen met een beperking is een opgave. En helaas nog niet vanzelfsprekend. Je krijgt te maken met een doolhof aan bureaucratische rompslomp. Plus alle (innerlijke) processen en de invloed die dit niet alleen op jou, maar ook op je omgeving heeft. Maar geloof me, er is echt ondersteuning voor handen. Met mijn boek wil ik handvatten meegeven, evenals het gevoel dat je er niet alleen voor staat. Ik hoop dat mensen weer houvast krijgen en stappen kunnen maken die voor hen belangrijk zijn. En de informatie en inspiratie krijgen om aan de slag te gaan. Niet alleen voor henzelf maar ook voor hun omgeving. Want er kan nog zo veel wél na je revalidatie!”

‘RevaliDOEN – revalideren is een werkwoord’ (ISBN: 9789082215373) van Inge Vuijk kost € 24, 95 en is o.a. hier verkrijgbaar.