Nadat huisarts Marieke Bon zelf ziek wordt, besluit ze het roer om te gooien. Haar streven: persoonlijke zorg bieden en patiënten begeleiden bij een gezonde leefstijl zodat er bijvoorbeeld minder snel geneesmiddelen worden voorgeschreven.
Jarenlang werkte Marieke Bon als huisarts bij een grote praktijk die ze van haar vader had overgenomen. Het was er elke dag druk, ze maakte lange dagen, maar echt gelukkig was ze niet. Steeds vaker kwam het besef dat ze totaal onzinnig bezig was. “Ik zag mensen steeds dikker worden, zieker worden, verslaafd raken aan alcohol, roken en social media. In plaats van dat ik tijdens een consult écht naar hun verhaal luisterde, ratelde ik een diagnose-recept-praatje af als ze bijvoorbeeld aangaven een zere knie te hebben, waarna ik ze een pilletje gaf voor de pijn. Terwijl ik wist: die zere knie, dat is maar een symptoom. Het gaat niet om die klacht, er zit meer achter. Hoe goed zat die patiënt eigenlijk in z’n vel, hoe goed zorgde hij voor zichzelf? Maar ik had geen tijd om die patiënt te begeleiden bij het maken van gezonde keuzes, door de drukte was ik alleen maar bezig met de symptoombestrijding van klachten.”
Wakker in het ziekenhuis
Bon probeerde haar praktijk te veranderen en in te spelen op de positieve gezondheidzorg, maar toch kreeg ze dat – gevangen door de drukte van de dag – niet goed van de grond. Tot ze in de zomer 2019 zelf uitviel door ziekte. “Ik was aan het sporten en opeens kreeg ik last van uitval en hoofdpijn. Uiteindelijk ben ik gewoon in elkaar gedonderd en werd ik wakker in het ziekenhuis. Uit onderzoeken bleek dat ik zware bloedarmoede had. Ik was ervan overtuigd dat ik iets heel ernstigs onder de leden had. Al heel lang voelde ik me zo slecht en worstelde ik me door de dag heen. Dat moest wel komen doordat ik ziek was.”
Ze werd door de artsen helemaal doorgelicht. Onderzoek na onderzoek volgde, maar er kwam niets uit. Alleen die bloedarmoede. “Inmiddels zat ik ziek thuis en moest ik zelf echt na denken: hoe goed zorgde ik eigenlijk voor mezelf? Ik draaide in de praktijk lange dagen, maar het bleef standaard druk want er bleven patiënten binnenstromen. Ik had structureel te weinig tijd en stress waardoor ik altijd het gevoel had achter de feiten aan te lopen. Eigenlijk was ik alleen bezig met dingen waar ik niet gelukkig van werd. Toen besefte ik: het moet anders, en dat kan niet in mijn praktijk. Dus heb ik de hele boel losgelaten.”
Wat maakt echt gelukkig?
Bon dacht nooit meer huisarts te willen zijn. Tot een goede vriend en tevens huisarts bij haar aanklopte en haar enthousiast maakte over een heel andere manier van praktijkvoering. “Hij was al heel lang bezig met digitale innovaties in zijn huisartsenpraktijk. Zo beantwoordde hij hulpvragen van patiënten bijvoorbeeld via videobellen, e-mail, of een chatprogramma. Hierdoor handelde hij in coronatijd, tachtig tot negentig procent van de simpele klachten van patiënten af zonder diegene te zien. Zo hield hij tijd over voor de gesprekken met patiënten die er echt toe doen. Hij kon met ze de diepte ingaan, contact maken en luisteren naar hun verhaal.”
Dankzij deze werkwijze kan een huisarts veel sneller ingaan op wat voor de patiënt belangrijk is en hem zodoende echt helpen bij het maken van gezonde keuzes, vertelt Bon. “Juist dat is de geneeskunde waar ik zo blij van word. Dat je iemand in het vermogen stelt om zelf oplossingen te bedenken, dat hij kan bedenken wat hij nodig heeft om tot een gezonde leefstijl te komen. Want gezondheid is natuurlijk niet alleen maar niet-ziek zijn. Het gaat erom dat je eigen regie hebt, dat je veerkrachtig bent en dat je inziet wat jou gelukkig maakt.”
Koffie en haren knippen
Het was voor Bon een verademing om te zien dat het mogelijk was op deze manier een huisartsenpraktijk te runnen. Betere, persoonlijke, toegankelijke zorg dankzij het inzetten van digitale middelen. Het concept wordt Flexdokters genoemd en wordt financieel gesteund door zorgverzekeraar Zilveren Kruis, zodat er steeds meer digitale innovaties kunnen worden ontwikkeld en er ook andere dokterspraktijken op deze manier kunnen gaan werken.
“Naast dat ik nu huisartsenzorg geef op deze manier, help ik ook huisartsenpraktijken op deze nieuwe manier te gaan werken. Er zijn veel huisartsen ontzettend enthousiast over Flexdokters. Zij beseffen dat het tijd is om op een andere manier zorg te leveren en dat digitale middelen hierbij goed kunnen helpen. Hierdoor is er meer aandacht en tijd voor het begeleiden bij bijvoorbeeld een gezonde leefstijl. Ik denk dat er onder artsen steeds meer besef komt dat je een patiënt echt niet helpt als je alleen maar symptomen aan het opdweilen bent met een pilletje of spuit. Die zorg kan ik persoonlijk ook echt niet meer leveren. Dan ga ik liever haren knippen of koffie inschenken.”
Nederland gezonder maken
Hoewel de positieve gezondheidsstroming steeds populairder wordt, moet er nog flink wat veranderen in de zorg om Nederland gezonder te maken. Volgens Bon is het van groot belang dat er bijvoorbeeld meer aandacht voor voeding komt. “Voeding is de basis van alles, Natuurlijk weten mensen dat veel fruit en groente eten gezond is, maar toch eten we met z’n allen nog steeds te veel processed foods. Het is het goedkoper om Big Macs te eten dan een mooie salade te maken waardoor we steeds dikker worden en dat zorgt voor allerlei chronische ziektes.”
Volgens haar is het ook noodzakelijk dat het financieringssysteem voor de zorg op de schop gaat. “Alles wordt gefinancierd vanuit ziekte. We praten over ziektebeelden en ziektes oplossen, maar we zouden ervoor moeten zorgen dat mensen überhaupt niet ziek worden. En ze leren om te gaan met de uitdagingen in hun leven. Daar moet de focus op liggen, op preventie. Huisartsen zouden aan de slag moeten gaan met coachende gesprekken, zodat ze mensen het vermogen geven om zelf met gedragsverandering aan de slag te gaan en te komen tot een betere en gezonde leefstijl. Dat levert uiteindelijk een enorme gezondheidswinst op, een afname van chronische ziektes, minder medicijngebruik en tot lagere kosten van de gezondheidzorg. Plus, en dat is mijn echte doel: het zorgt ervoor dat mensen lang en gezond oud worden, met behoud van eigen regie.”
Om zorgaanbieders meer aan te zetten en te belonen voor preventie, zouden gemeente en zorgverzekeraars meer moeten samenwerken en moet de bekostiging van de hele eerste lijn op de schop. Dat zegt adviseur Zorg en Welzijn, Martien Bouwmans. Lees meer…
