Je beperking als een kracht zien

Imperfecties. We hebben ze allemaal en moeten er allemaal mee zien te dealen. Maar hoe doe je dat? Na een intense tijd realiseerde Evelyn Koelewijn (36) zich dat de onvolmaaktheden en haar beperkingen juist haar kracht zijn.

“Jarenlang wilde ik niks liever dan ‘normaal’ zijn. Vaak genoeg heb ik gedacht: God heeft een foutje gemaakt toen hij mij maakte, met al die beperkingen en imperfecties. Ik ben geboren met cerebrale parese, een houding- en bewegingsstoornis. Dat betekent dat ik moeite heb met lopen en last heb van spasmes. Ook heb ik wat spraakproblemen. Dat maakte me vroeger een populair pest-onderwerp op school. Opmerkingen als ‘wat praat en loop jij raar’, kreeg ik vaak genoeg te horen. Ook mocht ik vrijwel nooit meedoen met verstoppertje of tikkertje. Heel af en toe gebeurde dat wél, maar dan was het van: ‘Evelyn doet mee voor spek en bonen’. Door die woorden werd het mijn overtuiging dat ik nooit ergens echt bij zou horen.”

Geldingsdrang en strijdlust

“Ook toen ik in 2013 aan de slag ging als zelfstandig fotograaf, heb ik veel last gehad van deze overtuiging. Als ik bijvoorbeeld naar een evenement voor ondernemers ging, kon ik denken: ‘ik heb ook een bedrijfje, maar het is niet echt. Voor spek en bonen.’ Het paradoxale was: ik heb tegelijkertijd altijd een enorme strijdlust gehad. Als mensen zeiden: ‘dat kun jij niet, Evelyn’, dan werkte dat als olie op het vuur voor me. Wacht maar, ik zal weleens laten zien wat ik allemaal wél kan. Met die instelling heb ik veel voor elkaar gekregen. Maar die geldingsdrang kende ook een andere kant. Dat je zo druk bent jezelf te bewijzen naar anderen toe, dat je vergeet wat je zélf wil. Want wat waren mijn eigen dromen? Wat deed ik voor een ander en wat voor mezelf? Beetje bij beetje kwam ik steeds verder van mezelf af te staan.”

“Het mooie was: doordat ik me open en kwetsbaar opstelde, werden mijn verbindingen dieper”

Open en kwetsbaar zijn loont

“Ik besloot om een loopbaancoach in de arm te nemen. Hoe kon dit anders? En vooral ook: hoe kon ik me met mijn eigen (fotografie)bedrijf onderscheiden van anderen? Het omslagpunt kwam toen zij tegen me zei: ‘Evelyn, jouw beperking is juist je kracht’. Woorden die insloegen als een bom. Zo had ik het nog nooit bekeken! En ook: wat als ik me al die tijd zo druk had gemaakt om normaal te zijn, dat ik juist aan mijn unieke talent voorbij was gegaan? Die opmerking veranderde mijn hele levensbeeld. Opeens kon ik niet meer klein houden, wat ik jarenlang had gedaan. In plaats daarvan stelde ik me juist meer eerlijk en kwetsbaar op. Vertelde anderen meer over mijn beperking en mijn struggles. Het mooie was: doordat ik me open opstelde, werd mijn omgeving dat óók. Mijn verbindingen werden dieper. Dat motiveerde om eveneens op mijn social media meer open en eerlijk te zijn. Iets wat goed werd opgepikt. Zo werd ik drie jaar geleden gevraagd om een TED-talk te geven. Superspannend, ik had nog nooit op een podium gestaan. Maar ik wist: deze kans moet ik pakken.”

 

Omarmen in plaats van accepteren

“Ik kreeg veel goede respons op mijn TED-performance. Maar misschien nog wel belangrijker: hoeveel het je geeft als je jezelf een andere mindset aanmeet. En wat een vrijheid het je geeft als je je imperfecties omarmt. En ja, daarbij zeg ik bewust ‘omarmen’ en níet ‘accepteren’. Jezelf en je situatie accepteren, dat vind ik namelijk een ingewikkeld iets. Alsof je je beperking of ziekte bijna leuk moet vinden. En er dankbaar voor moet zijn. Plus: wanneer heb je dan iets geaccepteerd? En is dat dan een blijvend iets? Voelt dat elke dag hetzelfde? Het gebeurt regelmatig dat als ik ’s ochtends een cappuccino wil maken een spastische uitschieter krijg. Dat de koffie op de grond ligt in plaats van in mijn mok zit. Denk maar niet dat ik op zo’n moment voel dat ik mijn cerebrale parese geaccepteerd heb. Zeggen dat je je beperkingen omarmd hebt, vind ik daarom fijner. Het vertelt dat je de situatie aanvaardt zoals hij is, maar dat je het tegelijkertijd ook ingewikkeld en verdrietig mag vinden.”

“Het grootste verschil met vroeger? Ik kan zeker nog wel balen, maar ik zet me er sneller overheen”

Weer richting in het leven

“Inmiddels heb ik ook een boek geschreven over mijn proces. En ben ik in te huren als spreker over het leren leven met imperfecties. Eindelijk voelt het alsof ik een doel in het leven heb, een richting. Wat niet wegneemt dat het leven soms nog steeds een zoektocht voor me is hoor. En ik door mijn beperking nog altijd erg snel vermoeid raak. Maar inmiddels probeer ik mezelf niet meer zo te vergelijken met anderen. Uit te gaan van mijn eigen kracht. Het grootste verschil met de Evelyn van vroeger en nu? Ik kan zeker nog wel balen van dingen, maar ik zet me er sneller overheen. En wat het ook is: die mindere dagen – waarop je het liefste thuisblijft met de dekens ver over je hoofd getrokken – laat ik er gewoon zijn. Dat is oké en eigenlijk ook normaal. Kijk maar naar de natuur, daar hebben we ook seizoenen. En is het ook niet altijd zomer.”